YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE FİLMLERİN YERİ VE ÖNEMİ

Hakkında

YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE FİLMLERİN YERİ VE ÖNEMİ

Dil, bir toplumun anlaşma vasıtası olduğu gibi, aynı zamanda bir kültür taşıyıcısı ve aktarıcısıdır. Öyleyse ikinci bir dili öğrenme, başka bir kültürü öğrenmenin ve onu tam anlamıyla algılamanın en kolay ve mükemmel yoludur. Yabancı dil öğretimi, kültür öğretimidir. İnsanlar ait oldukları toplumun ve o topluma ait kültürün kelime ve kavramlarıyla kendilerini ifade ederler. Bütün kelime ve kavramların arkasında bir kültür geçmişi vardır. Bu sebeple öğretilen toplumun yapısı ve sosyal değerleri dikkate alınmalıdır.

Dil öğretiminde kültürel öğelerin aktarılması gerekmektedir. Aksi takdirde yabancı dil öğretimi eksik kalır. Çünkü dil, kültürün aynası ve aktarıcısı durumundadır. Yabancılara Türkçe öğretirken kültür unsurlarına yer vererek onların dilin içine girmelerini sağlamak, sosyal ilişkilere yer vermek ve öğrendiklerini sıkça tekrarlatmak gerekir. Eğitimde uzun süre çok ortamlı öğretimin temelini öğretmen ve ders kitabı oluşturmuştur. Bugün ise çağdaş teknoloji imkânlarından eğitimde yararlanılması sebebiyle öğretmen-ders kitabı ikilisinin yanı sıra değişik kaynaklar sınıf içindeki çok ortamlı öğretimin sağlanmasına yardımcı olmaktadır. Bu kaynaklar genelde göze ve kulağa hitap eden araçlar olmaktadır. Sınıf içinde ne kadar çok bu araçlara yer verilirse öğrencilerin güdülenme düzeylerinin de o kadar artacağı belirtilmektedir. Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde de bu araçlardan etkin bir biçimde yararlanmak gerekmektedir.

Görüldüğü gibi kültürel öğelerin aktarılmasında çok önemli bir yere sahip olan yabancı dil öğretiminde ders kitapları ve öğretmenin yanı sıra farklı kaynakların özellikle de görsel-işitsel araçların kullanılması adeta zorunluluk hâline gelmiştir.

Video ve Filmlerin Dil Öğretimindeki Yeri ve Önemi

Günümüz yabancı dil öğretiminde yaygın olarak kullanılan görsel- işitsel araçların başında video dolayısıyla filmler gelir. Video, televizyon teknolojisiyle bütünleşen bir ortam olarak öğrenmede yeni yöntemler oluşturmakta, uzaktan öğretim ve bireysel öğrenme süreçlerinde büyük potansiyele sahip bulunmaktadır. Videonun eğitim açısından sağladığı yararlar şu şekilde sıralanabilir:

1. Erişilmesi veya temini mümkün olmayan ya da çok zor olan işlemleri, gereçleri, olayları yer, hız ve zaman değişimlerini kolaylıkla sınıf içine getirirler.

2. Kazanılan bilgi kapsamını koruyarak, bilgilerin kısa sürede unutulmasını önlerler.

3. Hassas ve tartışmaya açık konuların etüdünde objektif görüş sağlarlar.

4. Araştırma ve okumaya karşı ilgi uyandırırlar.

5. Grup üyelerinin tamamına aynı olanakların tanınmasını sağlarlar.

6. Tutum ve davranış değişikliklerini kolaylaştırırlar.

7. Hemen bütün öğrencilerin ilgilerinin uyanmasına ve bu ilginin devam etmesine yardım ederler.

8. İşlenen konunun uzmanlarını ve konuyla ilgili sayısız kaynakları sınıfa getirirler.

9. Öğrencilerin, yaşanılan sosyal ve fiziki çevre ile temasını sağlarlar.

10. Yaşları ve yetenekleri değişik de olsa, bütün gruplar için elverişlidirler.

Video uzun zamandan beri, hem gerçekçi (güvenilir) dinleme kaynağı hem de yazma ya da konuşma etkinliklerinde destekleyici bir materyal olarak kullanılmaktadır. Bununla birlikte video kullanılarak yapılan öğretimin etkisini araştıran bir kaç çalışma bulunmaktadır. Yapılan araştırmalarda öğrencilerin derste kullanılan videoyu ilgi çekici ve eğlendirici bir materyal olarak düşündükleri görülmüştür. Video ve özellikle filmler, dinleme becerilerini geliştirmede bazı avantajlar sağlar. Filmler, senaryoları yazılı olmasıyla birlikte ana dilde seslendirilirler. Böylece ana dilin en doğal hâlini temsil ederler.

Günlük konuşma dili, eksik cümleler ve birçok hatayla doludur. İnsanlar bazen mırıldanır, bazen de garip bir ses tonuyla konuşurlar. Bu konuşmalar, bölgesel ve etnik yapı farklılığı gösterir. Bütün bu söylenilenleri kitaplarda göstermek zordur. Fakat filmlerde bu tür diyaloglara rastlamak olağandır. Bu bağlamda filmler, aktörlerin -uygun vücut dili ve diğer pragmatik davranışları birleştirmeleriyle- doğal dili nasıl kullandıklarını gözleme fırsatı verir. Ayrıca öğrenciler kelimelerin anlamları yerine filmdeki hikâyeye odaklanırlarsa yoğun biçimde dinleme pratiği yapma fırsatını bulabilirler.